ΦΕ2: ΔΙΑΔΟΣΗ ΤΟΥ ΗΧΟΥ (Α΄ ΜΕΡΟΣ)

Ο ήχος διαδίδεται και στα στερεά και στα υγρά και στα αέρια, με την μορφή κυμάτων.
Τα ηχητικά κύματα είναι διαμήκη, δηλαδή δημιουργούν πυκνώματα και αραιώματα, τα οποία ωθούν το μόρια των σωμάτων να κινηθούν, μεταδίδοντας τα πυκνώματα και τα αραιώματα αυτά.

Να κάτι που έχει ενδιαφέρον: Ο ήχος “τρέχει” πιο γρήγορα στα στερεά, λιγότερο γρήγορα στα υγρά και ακόμη λιγότερο στα αέρια.
Αυτό, αν και φαίνεται αντιφατικό, είναι εύκολο να το καταλάβουμε και να το εξηγήσουμε, αν καταφύγουμε στον μικρόκοσμο.

Θυμάστε τα μόρια των στερεών;
Σε κοντινές αποστάσεις μεταξύ τους, με σταθερή διάταξη:

Τι θα γινόταν αν βάζαμε μια ηχητική πηγή σε  επαφή με ένα τέτοιο στερεό;

Όπως θα μαντέψατε, τα …οργανωμένα μόρια του στερεού αναλαμβάνουν δράση στο λεπτό! Μεταφέρουν τον ήχο στα κοντινά τους μόρια, γρήγορα και αποτελεσματικά.

Τα μόρια των υγρών, όπως θυμάστε, είναι …πιο χαλαρά τυπάκια! Κοντά το ένα με το άλλο, αλλά όχι και τόσο κοντά, ούτε και με τόσο σταθερή διάταξη:

 

Εντάξει, τα μόρια του υγρού θα μεταδώσουν τον ήχο, αλλά οι αποστάσεις μεταξύ τους δεν είναι και τόσο κοντινές…

Αν θυμηθούμε και τα μόρια των αερίων, τότε μιλάμε για μόρια που αγαπούν την …ανεξαρτησία τους. Ούτε πολύ κοντινές αποστάσεις (εκτός κι αν βρίσκονται σε συνθήκες αυξημένης πίεσης), ούτε ακριβής διάταξη:

 Ντριιιιιν!




Ο ήχος από το ξυπνητήρι θα ταξιδέψει, αλλά …μην ξεχνάτε και τις αποστάσεις μεταξύ των μορίων. Για να μεταδοθεί το πύκνωμα χρειάζεται περισσότερη …προσπάθεια και χρόνος.
.
Καταλαβαίνετε τώρα γιατί ο  ήχος “τρέχει” πιο γρήγορα στα στερεά, λιγότερο γρήγορα στα υγρά και ακόμη λιγότερο στα αέρια;


Και τι γίνεται με τις αστραπές και τις βροντές;

Τις βλέπουμε και τις ακούμε από εκατοντάδες χιλιόμετρα μακριά, αφού το φως και ο ήχος ταξιδεύουν πολύ γρήγορα.

Όμως, γιατί την βροντή την ακούμε πάντα μετά (ή πολύ μετά) από την στιγμή που θα δούμε την αστραπή;

Η απάντηση δίνεται εύκολα, αν σκεφτούμε πως το φως ταξιδεύει με ταχύτητα 300.000.000 μέτρων το δευτερόλεπτο, ενώ ο ήχος μόνο με 340! (στον αέρα)

Πηγή: http://etaksi2011.wordpress.com

Ο ήχος στο κενό

Αν βράσουμε  λίγο νερό σε μία φιάλη, οι υδρατμοί που γεμίζουν το δοχείο εκτοπίζουν τον αέρα. Όταν οι υδρατμοί κρυώσουν, υγροποιούνται. Το στόμιο της φιάλης είναι κλειστό, οπότε δεν μπορεί να ξαναμπεί αέρας. Στη φιάλη δημιουργείται κενό.

Αν ανακινήσουμε τη φιάλη, θα παρατηρήσουμε ότι, παρότι το κουδουνάκι κινείται, δεν ακούγεται ήχος. Με το σχετικά απλό αυτό πείραμα μπορούμε να διαπιστώσουμε ότι στο κενό δεν είναι δυνατή η διάδοση του ηχητικού κύματος (Βλ. σελ. 91 Βιβλίου Μαθητή).